Momenteel zijn er in Foam en Huis Marseille interessante fototentoonstellingen. Vier fotografen brengen de invloed van hun herkomst in beeld. Ieder op een andere manier en met een eigen beeldtaal.
Ernest Cole
De overzichtstentoonstelling van Ernest Cole heeft diep indruk op mij gemaakt. Deze Zuid Afrikaanse fotograaf (1940-1990) heeft de apartheid zelf ondervonden. In prachtige zwart-wit beelden laat hij de vernederende omstandigheden zien van de mijnwerkers, kindermeisjes en situaties in het openbare leven. De foto’s confronteren je met een groot onrecht en laten zien waar de mensheid toen en helaas nog steeds toe in staat is.
Cole wordt na publicaties van zijn foto’s verbannen uit zijn geboorteland. Hij woonde en werkte daarna in Zweden en de VS. Ook daar bleef hij de levens van de zwarte mensen in beeld brengen. Veel belangstelling was er niet voor zijn werk. Waarschijnlijk was hij dakloos en op 49-jarige leeftijd stief hij aan alvleesklierkanker.
Meer foto’s en achtergrond informatie van Ernest Cole vind je op de website van Magnum Photo
Lebohang Kganye
Lebohang Kganye (1990) geboren in Johannesburg exposeert ook in Foam. En ook zij verwerkt de geschiedenis van Zuid-Afrika in haar foto’s. Niet door het onrecht te fotograferen maar vanuit persoonlijke herinneringen maakt zij foto’s, maquettes en video installaties. De zwart-wit portretten waarin zij de tinten en schaduwvlakken vertaald naar een groot patchwork vind ik schitterend.
Op een originele manier maakt ze een combinatie van oude familiefoto’s en dan met name van haar moeder. De leeftijd van haar moeder toen komt overeen met haar leeftijd nu. Ze kleedt zich hetzelfde en fotografeert op dezelfde locatie. Dan combineert ze deze foto’s weer met de foto’s van haar moeder. Een dubbelportret zonder verhouding tussen moeder en dochter.
Meer informatie over Lebohang Kganye op haar website.
Sem Langendijk
Ook Sem Langendijk (1990) verwijst met zijn tentoonstelling en boek ’Haven’ naar zijn jeugd. Het huis waar hij zelf als kind woonde werd gesloopt en moest plaats maken voor de nieuwbouwhuizen van Westerdock (Amsterdam) Met zijn ouders, zus en andere gezinnen woonden ze toen in oude NS gebouwen. Pas op latere leeftijd besefte hij hoe bijzondere deze plek was en ging hij op zoek naar vergelijkbare situaties. Havengebieden in Amsterdam, London en New York waar de bewoners plaats moeten maken voor grote stadsvernieuwingsprojecten.
‘Het zijn toevluchtsoorden, zegt hij nu over de plaatsen die hij in zijn boek heeft verzameld – safe havens. Plekken waarbij je het gevoel hebt dat alles er kan, en waarop bewoners, in tegenstelling tot op de tekentafel ontwikkelde wijken, wél invloed hebben.’ Sem Langendijk, Volkskrant 9 maart 2023.
Bekijk een interview met Sem Langendijk en een overzicht van de serie ‘Haven’.
Pérez Siquier
Tot slot de kleurrijke foto’s van de Spaanse fotograaf Pérez Siquier (1930-2021) die momenteel te zien zijn in huis Marseille. Als één van de eerste fotografen brengt hij het strandtoerisme aan de Spaanse kust in beeld. Dit doet hij op een humoristische en soms cynische manier die mij aan de Engelse fotograaf Martin Parr doet denken. De foto’s van Siquier zijn echter meer doordacht en gestileerd.
Ook bij Pérez Siquier is zijn geboorteplaats Almeria een bron van inspiratie. Vooral de wijk La Chanca die met zijn grot- en kubuswoningen fotogeniek is maar waar ook veel armoede is. Siquier fotografeerde de wijk en de mensen juist met een positieve blik.
Bekijk hier een overzicht van ‘La Chanca’
Dan zijn serie met de geweldige titel: Valkuilen voor de onoplettenden. Dit zijn foto’s over de consumptiemaatschappij die verwarren en waar je twee keer naar moet kijken.
Ik houd wel van zulk soort beelden en ben daar zelf ook vaak naar opzoek. Spiegelingen, perspectief en dubbele belichtingen waardoor je op het verkeerde been wordt gezet. Alleen heb ik het geduld niet om 20 jaar aan een serie te werken, mijn foto’s om te zetten in patchwork* of mijn leven te wagen om onrecht te fotograferen. Respect voor deze vier fotografen.
*Lebohang Kganye werd bij haar patchworkproject geholpen door een team van kleermakers. Haar tentoonstelling is nog te zien t/m 21 mei 2023
De overige tentoonstellingen zijn nog te zien t/m 14 juni 2023.
